Homofobie: de prijs van zichtbaarheid?

Toeval wilt dat vandaag het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding haar Jaarverslag Discriminatie / Diversiteit 2010 heeft voorgesteld. De focus lag op discriminatie en geweld op basis van seksuele voorkeur. Hoewel er weinig gevallen geregistreerd worden, worden holebi’s (te) vaak geconfronteerd met geweld. Omdat holebi’s te zichtbaar zijn geworden?

Homofobie en discriminatie: de prijs van zichtbaarheid?
Jaarverslag Discriminatie / Diversiteit 2010

Vandaag, dinsdag 21 juni 2011, heeft het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding zijn Jaarverslag Discriminatie / Diversiteit 2010 voorgesteld. Dit jaar gaat de focus van het jaarverslag dieper in op het discriminatiecriterium ‘seksuele geaardheid’ waarbij de kloof tussen theoretische en praktische gelijkheid van de sociale situatie van holebi’s in België centraal staat.

“Geen holebikoppels toegelaten op onze danslessen”, “ik wil alleen maar verhuren aan een modaal koppel, niet aan lesbiennes”, “hiv is een vorm van immanente gerechtigheid”, “lesbiennes zouden aan een lang touw opgehangen moeten worden”, … Dit zijn geen voorbeelden van wansmakelijke uitspraken op het internet, maar citaten van een verhuurder, een artiest, een religieuze leider, enz. uit dossiers die het Centrum opende in 2010. Naast gevallen van discriminatie, intimidatie en aanzetten tot haat, geweld en discriminatie, ontvangt het Centrum ook meldingen van homofoob geweld waarbij het niet aarzelt in rechte op te treden.

De prijs van zichtbaarheid?

Op het vlak van rechten en principiële aanvaarding van homoseksualiteit door de maatschappij is er een duidelijke evolutie merkbaar. Hoewel er al een lange weg afgelegd is (de antidiscriminatiewetgeving, het huwelijk, de adoptie en onlangs het geboorteverlof voor meemoeders), blijven er nog belangrijke knelpunten zoals adoptie door meemoeders op de politieke agenda staan. Maar zodra homoseksualiteit zichtbaar wordt, hebben nog steeds veel mensen het er moeilijk mee. “De prijs van de zichtbaarheid van homoseksualiteit blijft hoog: stereotypen, discriminaties, intimidatie en geweld”, verduidelijkt Jozef De Witte, Directeur van het Centrum. “Maar een strategie van onzichtbaarheid is psychologisch noch op sociaal vlak lang vol te houden.”

Het aantal gemelde gevallen van mogelijke discriminatie met betrekking tot seksuele geaardheid en homofoob geweld is volgens het Centrum vrij klein en min of meer constant. In 2010 opende het Centrum zelf 85 dossiers die betrekking hadden tot het discriminatiecriterium ‘seksuele geaardheid’. Opvallend is dat slechts 1 dossier op 5 handelde over lesbofobe feiten. “Lesbische vrouwen melden voornamelijk gezinsrechtelijke kwesties of lesbofobe feiten zodra hun seksuele geaardheid zichtbaar wordt”, licht De Witte toe. Een analyse van andere statistieken bevestigt deze tendensen. In 2010 werden bij de Belgische parketten bijvoorbeeld in totaal slechts 4 zaken van homofoob geweld ingediend. In 2008 registreerden de politiediensten 34 zaken van homofoob geweld. In 2009 waren dit er 56 en op het einde van het eerste semester van 2010 stond de teller op 45.

Dat deze cijfers zo laag zijn, is te wijten aan onderrapportering die verklaard kan worden door verschillende factoren: angst voor victimisatie, schaamte, trots, een zekere scepsis dat instanties niet kunnen of willen optreden. Bovendien weten velen vaak niet wat hun rechten zijn of waar ze met hun verhaal terecht kunnen. Om dit fenomeen van onderrapportering tegen te gaan, heeft het Centrum onlangs een sensibiliseringscampagne gelanceerd die slachtoffers van mogelijke discriminatie oproept dergelijke feiten te melden (www.meld-it.be).

Maar er blijven nog knelpunten bestaan: in de sportwereld, in verschillende religies, in haatdiscours op het internet, op de werkvloer, in het onderwijs, … Daarbij stelt men almaar vaker situaties vast waarbij men onder het mom van vrijheid van meningsuiting flirt met de grenzen van aanzetten tot haat, geweld of discriminatie of waar een sfeer van intimidatie ontstaat.